POWSTANIE PAŃSTWA ISLAMSKIEGO NA ŁAMACH AL DŻAZIRY 

Wpisał: Marcin Pietrzyk

W świetle wydarzeń na Bliskim Wschodzie jednym z ważniejszych epizodów nieustannych walk w Syrii i Iraku w 2014 roku, stało się powstanie Państwa Islamskiego (wcześniej ISIL – Islamskie Państwo Iraku i Lewantu). Jego powstanie wiąże się zarówno z napiętą sytuacją w Iraku (szczególnie chodzi o sytuację po 2003 roku), wpływem rewolucji arabskich na sytuację w Syrii, jak również działaniem siatki Al-Kaidy. Gdyby Państwo Islamskie miało się utrzymać dłużej, czy nawet rozszerzyć zakres swego terytorium i oddziaływania, to implikacje tego mogą mieć dużo poważniejsze znaczenie dla całego regionu.

W tym rozumieniu mogłoby to być nie tylko jedno z ważniejszych wydarzeń 2014 roku, ale i całej dekady. Obecnie trwa ofensywa armii irackiej na pozycję Państwa Islamskiego w Tikricie. W artykule pt. „Analysis: Liberators or invaders?”, wspomniano o przybyciu do Iraku Qassema Suleimani, szefa Irańskich Strażników Rewolucji, zaś iracki szyita Hadi al-Ameri zapowiedział, że bojownicy z ISIL będą mieli tylko do wyboru „poddać się, bądź śmierć” (artykuł pt. „Iraqi forces tighten siege of Tikrit”).

Okresowo od połowy 2014 roku koalicja wielu państw, pod przywództwem Amerykanów, realizuje naloty lotnicze na cele islamistów w Iraku i Syrii (USA, Wielka Brytania, Francja, Kanada, Australia, ZEA, Jordania, Arabia Saudyjska, Katar, Bahrajn etc). Po brutalnym zabójstwie jordańskiego pilota F-16, Moaza al-Kassasbeha przez islamistów, Jordania zapowiedziała intensyfikację nalotów (artykuł pt. „ISIL hated Moaz al-Kassasbeh because air strikes work”).

Za jedno ze źródeł obecnego Państwa Islamskiego można uznać organizację Dżama’at at-Tauhid wa-al-Dżihad, powstałą po amerykańskim ataku na Irak w 2003 roku. W tym rozumieniu zamiast wprowadzenia demokracji na Bliskim Wschodzie, otworzono swoistą puszkę pandory, której efekty są już widoczne aż nazbyt wyraźnie. Ówczesnym przywódcą Dżama’atu został Jordańczyk Abu Musab az-Zarkawi. Organizacja ta stanowiła wówczas odnogę Al-Kaidy w Iraku. W 2004 roku organizacja zmieniła nazwę na Tanzim Ka’idat al-Dżihad fi Bilad ar-Rafidajn (Baza Dżihadu w Kraju nad Dwiema Rzekami). Po zabiciu Zarkawiego przez Amerykanów w czerwcu 2006 roku, jego schedę przejął Abu Abd Allah ar-Raszid al-Baghdadi, a Baza Dżihadu zmieniła po raz kolejny nazwę na Islamskie Państwo Iraku. Po wyeliminowaniu kolejnego przywódcy Abu Abda Allaha ar-Raszida, jego następcą został Abu Bakr al-Baghdadi. Wypowiedział on później posłuszeństwo przywódcy Al-Kaidy, Egipcjaninowi Ajmanowi az-Zawahiri. Powodem niesnasek stała się m.in. wojna domowa w Syrii oraz samozwańcze ogłoszenie się przez Bagdadiego kalifem.

Należy przypomnieć, iż 8 kwietnia 2013 roku Islamskie Państwo Iraku, połączyło się z syryjskimi islamistami z Dżabhat an-Nusra. Jej przywódca Abu Muhammad al-Dżaulani nie uznał jednak tej fuzji, a został w tym poparty przez wspomnianego al-Zawahiriego. Wkrótce potem doszło do krwawych walk pomiędzy an-Nusrą, a organizacją Bagdadiego. W listopadzie uformował się nawet Front Islamski, sojusz różnych organizacji islamistycznych, nie uznających władzy Bagdadiego na terenie Syrii. Tym niemniej jej wpływy i nazwa pozostały, czyli Islamskie Państwo Iraku i Lewantu (ISIL).

29 czerwca 2014 roku Bagdadi oficjalnie ogłosił powstanie kalifatu, powołując Państwo Islamskie ze stolicą w ar-Rakka. Kalifem został ogłoszony właśnie Abu Bakr al-Baghdadi, który od tej pory zaczął się tytułować jako kalif Ibrahim ibn Awwad. Dla muzułmanów kalif oznacza przywódcę (także duchowego) wszystkich muzułmanów, tym niemniej przez wielu został uznany za samozwańczego władcę. Nawet nieuznający go radykalni ekstremiści, zarzucili szerzenie przez Państwo Islamskie przemocy oraz wyjątkowego okrucieństwa (szczególnie wobec mniejszości religijnych np. jezydów, czy chrześcijan).

Do ważniejszych miast Państwa Islamskiego należą Mosul, ar-Rakka, Deir ez Zor, Faludża, Tikrit, Al-Hasakah (na wyżynie Al-Dżazira), zaś walki w lutym tego roku toczyły się o Kirkuk. Państwo to obejmuje swym zasięgiem starożytną prowincję Niniwa, czy syryjską muhafazę Deir ez Zor. Na terenie prowincji Niniwa kurdyjscy Peszmergowie walczą z dżihadystami z ISIL, zaś walki w sąsiedztwie Kirkuku stanowią zagrożenie dla rurociągów, czy też szerzej dla irackiego Kurdystanu (Erbil, czy Sulaymaniya). W lutym 2015 roku autostrada łącząca Kirkuk z Bagdadem znajdowała się tylko kilkset metrów od rejonu walk (artykuł pt. „Kurds and ISIL battle over Kirkuk”).

W artykule Jamesa Denselowa pt.”If terror is political theatre, ISIL is an Oscar winner” można odnaleźć uwagę, iż zabójstwa zakładników, pokazywane przez ISIL, odwracają uwagę od terroru reżimu Assada m.in. stosowanie „barrel bombs”. Sama Al-Kaida korzysta zaś z narzędzi, które daje jej sama globalizacja.

W jednym z artykułów opisano też projekt duńskiego reżysera Nagieba Khaja, który nakręcił dokument o dżihadystach w Syrii. Chodzi m.in. o opisanie pobudek wyjazdu młodych muzułmanów, którzy opuszczają potajemnie kraje zachodnie (np. Wielką Brytanię, Niemcy, Francję, Belgię, Danię etc), aby walczyć w Syrii przeciwko Assadowi. W filmie znalazł się m.in. wywiad z jednym z ważniejszych przedstawicieli Rady Szariatu organizacji an-Nusry, będącej filią Al-Kaidy w Syrii. Abu Sulayman Muhajir, wspomniany przedstawiciel an-Nusry argumentuje, iż ISIL (Państwo Islamskie) i an-Nusrę łączy tylko fundamentalizm islamski, zaś dzieli interpretacja prawa szariatu, czy jego implementacja. W odróżnieniu od ISIL, an-Nusra optuje za większym pluralizmem władzy, współpracuje z innymi grupami islamskimi. An-Nusra postrzega ISIL jako grupę przestępczą, krytykuje też zabijanie zachodnich pracowników i uważa to za sprzeczne z szariatem. Inny z rozmówców, młody Amer opisuje swój wyjazd z brytyjskiego Brighton w 2013 roku. Jego brat zginął w wyniku amerykańskiego bombardowania na pozycje ISIL w Syrii.

W artykule podjęto także ważny wątek, iż sponsorowane przez zachód grupy w Syrii (np. The Syrian Revolutionary Front, czy Harakat Hazm), zostały wyparte przez radykałów islamskich, a jej broń także przejęto. W kolejnym artykule pt. „The Islamic State: Why mainstream media didn`t see it coming”, Crispian Cuss wspomina o tym, że Amerykanie zarówno wchodząc do Iraku, jak wycofując swoje wojska z tego kraju, poniosły klęskę. Z pierwszym razem interwencja w Iraku doprowadziła do eskalacji terroryzmu w tym kraju. Potem wyjście wojsk amerykańskich spowodowało, iż do tej pory ukryte organizacje typu Islamskie Państwo Iraku, rozszerzyły swoją działalność. Aż do szturmu i zdobycia Mosulu 12 czerwca 2014 roku tym organizacjom nie poświęcano należytej uwagi w mediach, a ich siła rosła stopniowo, oni zaś sami nie wzięli się znikąd.

Autor artykułu przypomina, ze sam Bagdadi odrzucał zachodni kolonializm, a powstanie kalifatu to wynik ostatnich sukcesów Państwa Islamskiego, poza tym nieprzypadkowo jedna z ostatnich kampanii wojennych ISIL nazywała się „Breaking the Borders” (przenikanie granic). W pierwszej fazie walk „Breaking the Walls” (niszczenie murów), atakowano więzienia, kiedy uwalniano radykalnych islamistów, jak np. w 2012 roku. Jedną z takich akcji był atak na więzienie w Bagdadzie w Abu Ghraib, kiedy uwolniono ponad 500 osób. To było to samo słynne bagdadzkie więzienie, kiedy w 2005 roku wyciekły zdjęcia torturowanych więźniów. W wyniku afery wielu amerykańskich wojskowych odsunięto wtedy od służby, a niektórych skazano nawet na kary więzienia.

Źródła:

Iraqi forces tighten siege of Tikrit, AlJazeera.com, 12-3-2015

Analysis: Liberators or Invaders? AlJazeera.com, 11-3-2015

Western Jihadists in Syria, AlJazeera.com, 4-3-2015

James Denselow, If terror is political theatre, ISIL is an Oscar winner, AlJazeera.com, 7-2-2015

ISIL hated Moaz al-Kassasbeh because air strikes work, AlJazeera.com, 5-2-2015

Kurds and ISIL over Kirkuk, AlJazeera.com, 5-2-2015

ISIL`s new tactics, Al Jazeera Inside Story, 4-2-2015

Crispian Cuss, The Islamic State: Why mainstream media didn`t see it coming, AlJazeera.com, 2-7-2014

Baghdadi`s vision of a new caliphate, AlJazeera.com, 1-7-2014

Porównaj:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Panstwo_Islamskie