{"id":2109,"date":"2021-10-13T19:14:16","date_gmt":"2021-10-13T19:14:16","guid":{"rendered":"https:\/\/emiddle-east.com\/?p=2109"},"modified":"2021-10-13T19:57:48","modified_gmt":"2021-10-13T19:57:48","slug":"migracje-w-historii-europy-na-tle-kryzysu-ue-w-latach-2014-2016","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/emiddle-east.com\/migracje-w-historii-europy-na-tle-kryzysu-ue-w-latach-2014-2016\/","title":{"rendered":"MIGRACJE W HISTORII EUROPY NA TLE KRYZYSU UE W LATACH 2014 – 2016"},"content":{"rendered":"

MIGRACJE\u00a0 W\u00a0 HISTORII\u00a0 EUROPY\u00a0 NA\u00a0 TLE\u00a0 KRYZYSU\u00a0 UE\u00a0 W\u00a0 LATACH\u00a0 2014\u00a0 –\u00a0 2016<\/strong><\/p>\n

TEKST W PDF\u00a0<\/a> \"\"<\/p>\n

Artyku\u0142 ukaza\u0142 si\u0119 w publikacji: `Wsp\u00f3\u0142czesne uwarunkowania bezpiecze\u0144stwa europejskiego<\/em>`<\/span>, Tom II<\/strong>, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, Ko\u0142o Naukowe Bezpiecze\u0144stwa Morskiego, Ko\u0142o Naukowe Obronno\u015bci Pa\u0144stwa, Gdynia 2016<\/strong>, ss.95-108.<\/p>\n

\u00a0<\/strong><\/p>\n

STRESZCZENIE\u00a0 <\/strong><\/p>\n

W artykule omawiana jest problematyka migracji w historii Europy, istoty bycia Europejczykiem w kontek\u015bcie obecnego kryzysu UE w latach 2014-2016. W \u015bwietle obecnego kryzysu migracyjnego, b\u0119d\u0105cego jednym z nast\u0119pstw \u201eArabskiej Wiosny\u201d[1]<\/a>, powstania Pa\u0144stwa Islamskiego, skupiono si\u0119 w artykule g\u0142\u00f3wnie na korzeniach Europy.<\/p>\n

 <\/p>\n

WST\u0118P<\/strong><\/p>\n

\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 W ostatnich latach dynamizm wielu wydarze\u0144 dotycz\u0105cych UE, takich jak kryzys finansowy, wojna na Ukrainie, kryzys migracyjny, Brexit, pr\u00f3ba zamachu stanu w Turcji, zapowied\u017a zmian w sojuszu euroatlantyckim po wyborze\u00a0 Donalda Trumpa w USA, sk\u0142ania wiele os\u00f3b do analizy tych nowych wyzwa\u0144. Jednym z bardziej istotnych pozostaje kryzys migracyjny, kt\u00f3ry po\u015brednio wi\u0105\u017ce si\u0119 z pozosta\u0142ymi, wymienionymi wydarzeniami. W kontek\u015bcie kryzysu migracyjnego, b\u0119d\u0105cym w istocie tylko cz\u0119\u015bci\u0105 innych zachodz\u0105cych proces\u00f3w natury demograficznej, ekonomicznej, politycznej, pojawiaj\u0105 si\u0119 has\u0142a nacjonalistyczne w Europie, krytykuje si\u0119 coraz cz\u0119\u015bciej ide\u0119 spo\u0142ecze\u0144stwa wielokulturowego, zamiast tego przywo\u0142ywana jest np. koncepcja \u201eEurabii\u201d[2]<\/a>.<\/p>\n

\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 W opinii wielu polityk\u00f3w, naukowc\u00f3w, czy publicyst\u00f3w nast\u0105pi\u0142 kryzys UE, jej instytucji, czy nawet kryzys jej to\u017csamo\u015bci. Po kryzysie finansowym w 2008 roku, \u201eArabskiej Wio\u015bnie\u201d (od 2010 roku), zwi\u0105zanymi z tym migracjami na kontynent europejski, pocz\u0105tkowo ucierpia\u0142y najbardziej kraje po\u0142udniowej Europy, takie jak Grecja, czy Hiszpania. Kolejn\u0105 cezur\u0105 czasow\u0105 by\u0142 rok 2014, kiedy dosz\u0142o do wojny na Ukrainie, czy powstania Pa\u0144stwa Islamskiego w Syrii i Iraku. W 2015 roku kryzys migracyjny uderzy\u0142 ze zwielokrotnion\u0105 si\u0142\u0105 w centraln\u0105 Europ\u0119 (g\u0142\u00f3wnie Niemcy), cho\u0107 obecnie jego tempo os\u0142ab\u0142o, to jednak podzieli\u0142 Europ\u0119, ujawni\u0142 jej r\u00f3\u017cne s\u0142abo\u015bci. W kolejnym roku w referendum Brytyjczycy og\u0142osili ch\u0119\u0107 wyst\u0105pienia z UE (Brexit). Jako jedn\u0105 z przyczyn Brexitu wskazywano niezgod\u0119 na dyktat Niemiec w sprawie rozwi\u0105zania kryzysu, zwi\u0105zanego z pojawieniem si\u0119 fal migracyjnych, g\u0142\u00f3wnie z rejonu Bliskiego Wschodu i Afryki P\u00f3\u0142nocnej. Tym niemniej cz\u0119\u015b\u0107 Brytyjczyk\u00f3w mog\u0142a tak\u017ce niech\u0119tnie spogl\u0105da\u0107 wobec migracji wewn\u0105trzunijnych, cho\u0107by z Polski, Litwy i innych kraj\u00f3w[3]<\/a>. W tym kontek\u015bcie niekt\u00f3re gazety brytyjskie ju\u017c w 2004 roku por\u00f3wnywa\u0142y skal\u0119 tych migracji z Europy \u015arodkowo-Wschodniej do czas\u00f3w przybycia francuskich hugenot\u00f3w[4]<\/a>. Je\u015bli w 2004 roku pisano o tym w formie anegdot, nawet wyolbrzymiano pewne fakty, to jednak gro\u017aba wyj\u015bcia Wielkiej Brytanii z UE\u00a0 jest jak najbardziej realna.<\/p>\n

\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 W artykule przyj\u0119to, i\u017c przyczyny obecnego kryzysu migracyjnego w UE wynikaj\u0105 g\u0142\u00f3wnie ze z\u0142o\u017conej sytuacji geopolitycznej, jaka powsta\u0142a na terenach dawnej Syrii i Iraku. Powstanie Pa\u0144stwa Islamskiego w 2014 roku, rywalizacja Zachodu i Rosji wzgl\u0119dem Syrii, spowodowa\u0142o masow\u0105 migracj\u0119 os\u00f3b, pocz\u0105tkowo na tereny s\u0105siednich pa\u0144stw (Libanu, Jordanii, Turcji), p\u00f3\u017aniej tak\u017ce w obr\u0119b UE. W \u015bwietle unijnej Konwencji Dubli\u0144skiej imigranci spoza UE, staraj\u0105cy si\u0119 o azyl powinni uczyni\u0107 to w pierwszym kraju, do kt\u00f3rego dotarli. Problem jest jednak o tyle z\u0142o\u017cony, i\u017c w fali migracyjnej, znajduj\u0105 si\u0119 zar\u00f3wno osoby uciekaj\u0105ce przed wojn\u0105, prze\u015bladowaniami, jak te\u017c osoby, kt\u00f3re decyduj\u0105 si\u0119 na migracj\u0119 z przyczyn ekonomicznych (np. z kraj\u00f3w ba\u0142ka\u0144skich). Co wi\u0119cej Niemcy w okresie od 24 sierpnia do 10 listopada 2015 roku zawiesi\u0142y obowi\u0105zywanie protoko\u0142u dubli\u0144skiego wobec obywateli Syrii[5]<\/a>. Dodatkowo ju\u017c w 2013 roku niemiecki Trybuna\u0142 Konstytucyjny okre\u015bli\u0142, i\u017c nie mo\u017cna deportowa\u0107 migrant\u00f3w z powrotem do Grecji[6]<\/a>. Z kolei po podpisaniu porozumienia UE z Turcj\u0105 w marcu 2016 roku o zwalczaniu nielegalnej imigracji w obr\u0119bie UE, UNHCR i organizacja Lekarze Bez Granic uznali porozumienie za niezgodne z prawem mi\u0119dzynarodowym. Jako kontrowersyjny uznano tak\u017ce zapis przyj\u0119ty przez UE, i\u017c Turcja jest krajem bezpiecznym.<\/p>\n

Przy okazji kryzys migracyjny podzieli\u0142 kraje UE, uwypukli\u0142 kryzys instytucjonalny, postawi\u0142 pytania odno\u015bnie to\u017csamo\u015bci samej Europy. W \u015bwietle problem\u00f3w zwi\u0105zanych z obecnym kryzysem migracyjnym, spr\u00f3bowano odnie\u015b\u0107 si\u0119 do zagadnienia korzeni Europy, migracji historycznych, celem spojrzenia na sprawy obecnego kryzysu w UE przez pryzmat historii. Zdaj\u0105c sobie spraw\u0119, i\u017c nie mo\u017cna tego dokona\u0107 tylko na kilku stronach, podj\u0119to pr\u00f3b\u0119 wyja\u015bnienia niekt\u00f3rych przyczyn obecnego kryzysu migracyjnego, a tak\u017ce mo\u017cliwych jego reperkusji na przysz\u0142o\u015b\u0107. Zasugerowano w artykule, i\u017c kryzys migracyjny wskaza\u0142 na piln\u0105 potrzeb\u0119 okre\u015blenia granic geograficznych zjednoczonej Europy, czy okre\u015blenia istoty europejsko\u015bci. Wspomniane aspekty, cz\u0119sto pomijane w dyskusjach na temat bezpiecze\u0144stwa europejskiego mog\u0105 by\u0107 jednak kluczowe przy rozwi\u0105zywaniu r\u00f3\u017cnych problem\u00f3w, cho\u0107by w przypadku rozwi\u0105zania kryzysu migracyjnego.<\/p>\n

HISTORYCZNE MIGRACJE<\/strong><\/p>\n

W wielu aspektach mo\u017cemy uzna\u0107, i\u017c historia Europy to nieustanny proces migracji, przenikania r\u00f3\u017cnych kultur. W swoich pracach prof. Paul Kennedy, czy prof. Zygmunt Bauman[7]<\/a> wskazywali, i\u017c ten kontynent cechowa\u0142 niezwyk\u0142y dynamizm, a po roku 1500 Europa przewodzi\u0142a \u015bwiatu na polu odkry\u0107 geograficznych, czy w dziedzinie rozwoju przemys\u0142u, rozwoju naukowego.<\/p>\n

Podobnie jak na innych kontynentach silnym magnesem sk\u0142aniaj\u0105cym okre\u015blone narody, grupy spo\u0142eczne do migracji na teren Europy by\u0142o zjawisko nier\u00f3wnomiernego rozwoju poszczeg\u00f3lnych cywilizacji, r\u00f3\u017cnic w rozwoju materialnym, czy dochodach, przypadki wojen, epidemii, czy innych katastrof. W przypadku niekt\u00f3rych spo\u0142ecze\u0144stw w staro\u017cytno\u015bci, takich jak Scytowie w Azji \u015arodkowej, Mongo\u0142\u00f3w, semickich nomad\u00f3w w obr\u0119bie Pustyni Syryjskiej, wyprawy \u0142upie\u017ccze by\u0142y wr\u0119cz podstaw\u0105 rozwoju ich gospodarek.<\/p>\n

Celem ich ataku by\u0142y pa\u0144stwa, kultury, czy cywilizacje zasobne. Zanim jednak mogliby\u015bmy uzna\u0107 to za dow\u00f3d, i\u017c barbarzy\u0144skie ludy doprowadzi\u0142y do regresu kulturowego rozwini\u0119tych cywilizacji, warto wskaza\u0107, i\u017c cz\u0119sto wr\u00f3g, kt\u00f3ry zagra\u017ca jest uto\u017csamiany z barbarzy\u0144c\u0105. Podobnie Arabowie oceniali Frank\u00f3w w okresie I wyprawy krzy\u017cowej, czy Chi\u0144czycy Mongo\u0142\u00f3w w XIII wieku. Zanim jednak Mongo\u0142owie z\u0142upili Chiny, Azj\u0119 \u015arodkow\u0105, Bagdad, to na terenie Mongolii, Tybetu przenika\u0142y si\u0119 wp\u0142ywy religijne nestorianizmu (lokalnego chrze\u015bcija\u0144stwa), islamu, buddyzmu i szamanizmu. Trudno przypuszcza\u0107, aby \u201edziki\u201d lud zdo\u0142a\u0142 zapanowa\u0107 nad \u015bwiatem i zdoby\u0107 \u00f3wczesne jego centrum \u2013 Bagdad. W tym czasie wnuk Czyngis Chana \u2013 Hulagu Chan, kt\u00f3rego matka by\u0142a nestoriank\u0105, dotar\u0142 a\u017c do Palestyny.<\/p>\n

W czasach Imperium Rzymskiego, p\u00f3\u017aniej w okresie \u015bredniowiecznej Europy wyst\u0105pi\u0142y tak\u017ce znaczne migracje ludno\u015bci \u017cydowskiej. W najwi\u0119kszym zakresie sta\u0142o si\u0119 tak po zburzeniu Jerozolimy w 70 r. przez Tytusa, p\u00f3\u017aniej w okresie rekonkwisty hiszpa\u0144skiej. Poza Jerozolim\u0105 w I w n.e. istnia\u0142y znaczne skupiska \u017cydowskie w Antiochii, Egipcie, Rzymie i innych miejscach. Zburzenie \u015bwi\u0105tyni jerozolimskiej spot\u0119gowa\u0142o procesy migracyjne ludno\u015bci \u017cydowskiej na kontynencie europejskim, czy w regionie Bliskiego Wschodu. O tych czasach opowiada w swoim dziele J\u00f3zef Flawiusz w \u201eWojnie \u017cydowskiej\u201d. Tym niemniej decyduj\u0105cy cios zosta\u0142 wymierzony nie ze strony obszaru \u015br\u00f3dziemnomorskiego, ale z P\u00f3\u0142nocy.<\/p>\n

Uosobieniem biblijnego Goga i Magoga dla Rzymu sta\u0142y si\u0119 plemiona Got\u00f3w, Wandali, Sarmat\u00f3w oraz innych plemion. Historycy uznali, i\u017c Imperium Rzymskie pad\u0142o wtenczas ofiar\u0105 \u201eW\u0119dr\u00f3wki Lud\u00f3w\u201d ze Wschodu i P\u00f3\u0142nocy. Kiedy por\u00f3wna\u0107 czasy Imperium Rzymskiego oraz obecnej Unii Europejskiej przeciwstawienie P\u00f3\u0142noc – Po\u0142udnie mog\u0142o by\u0107 odbierane ca\u0142kiem odwrotnie.<\/p>\n

Najazdy Got\u00f3w i innych plemion doprowadzi\u0142y do upadku pa\u0144stwowo\u015bci rzymskiej, cho\u0107 ich realny wp\u0142yw na te procesy odzwierciedla\u0142 jedynie sam \u201ewierzcho\u0142ek g\u00f3ry lodowej\u201d. W wypadku migracji \u017cydowskich, zwi\u0105zanego z tym rozwoju chrze\u015bcija\u0144stwa, dosz\u0142o do zmiany religii panuj\u0105cej w Europie. W obydwu tych przypadkach by\u0142y to procesy o charakterze d\u0142ugotrwa\u0142ym, rozci\u0105gni\u0119tym w czasie na ca\u0142e wieki, wp\u0142ywie po\u0142\u0105czonym \u015bci\u015ble z innymi czynnikami. Pochodzenie Got\u00f3w nie do ko\u0144ca jest znane. Najcz\u0119\u015bciej wymienia si\u0119 ich mityczn\u0105 ojczyzn\u0119 na terenach Gotlandii. W \u00f3wczesnym Cesarstwie Rzymskim barbarzy\u0144c\u00f3w okre\u015blano wtenczas Gotami, podobnie ludy germa\u0144skie, praprzodk\u00f3w obecnych S\u0142owian, czy Sarmat\u00f3w. W I w. n.e. Goci mieli zamieszkiwa\u0107 u uj\u015bcia Wis\u0142y, a zdaniem H. Wolframa, nawet nazwa polska \u201eGda\u0144sk\u201d mia\u0142a pochodzi\u0107 z j\u0119zyka gockiego. Nieprzypadkowo ten sam Autor nazywa kr\u00f3la polskiego Jana III Sobieskiego, kt\u00f3ry walczy\u0142 wesp\u00f3\u0142 z wojskami niemieckimi przeciwko Turkom \u2013 gockim Marsem[8]<\/a>.<\/p>\n

Historia Europy pe\u0142na jest dowod\u00f3w, i\u017c migracje pozostawi\u0142y na niej niezatarte pi\u0119tno. Wskaza\u0107 mo\u017cna cho\u0107by wp\u0142yw kulturotw\u00f3rczy migracji Celt\u00f3w na terenach niemal ca\u0142ej Europy. Ich wp\u0142yw obecnie jest najbardziej widoczny w Irlandii i Francji. Podobnie najazdy Wiking\u00f3w oraz Hun\u00f3w pozostawi\u0142y niezatarty obraz w Europie.<\/p>\n

Niepokoj\u0105ce pozostaje jednak to, i\u017c wraz z kulturotw\u00f3rczym aspektem migracji, istnia\u0142y te\u017c jej negatywne aspekty \u2013 upadek pa\u0144stw, przemoc, cz\u0119sto niszczenie osi\u0105gni\u0119\u0107 \u00f3wczesnej kultury. Poczynaj\u0105c od czas\u00f3w najdawniejszych kiedy Scytowie z Azji \u015arodkowej infiltrowali tereny obecnej Europy \u015arodkowo – Wschodniej w VI w. pne, chroni\u0105c si\u0119 przed zemst\u0105 kr\u00f3la perskiego Dariusza[9]<\/a>, kiedy Fenicjanie docierali na Wyspy Cynowe (brytyjskie), a\u017c po wielkie przesiedlenia ludno\u015bci w Europie \u015arodkowo \u2013 Wschodniej, b\u0119d\u0105ce nast\u0119pstwem II wojny \u015bwiatowej, migracje i krzy\u017cowanie si\u0119 kultur, pozostaj\u0105 nieod\u0142\u0105cznym elementem historii Europy.<\/p>\n

Opisuj\u0105c zjawisko migracji w Europie warto wspomnie\u0107 tak\u017ce o jednej z \u201eprzyg\u00f3d\u201d europejskich, a mianowicie powstanie Kr\u00f3lestwa w Jerozolimie w 1099 roku. Po wezwaniu papie\u017ca liczne grupy ludno\u015bci reprezentuj\u0105ce r\u00f3\u017cne stany (rycerze, kap\u0142ani, szlachta, ch\u0142opi) wraz z rodzinami pomaszerowa\u0142y przez Konstantynopol w kierunku Ziemi \u015awi\u0119tej na pomoc chrze\u015bcijanom bliskowschodnim, ale te\u017c w nadziei zdobycia bogactwa i ziemi. Jak opisuje Karen Armstrong wra\u017cenia bizantyjskiej ksi\u0119\u017cniczki Anny Komneny, kt\u00f3rej w 1096 roku zda\u0142o si\u0119, i\u017c \u201eca\u0142y Zach\u00f3d i ziemie le\u017c\u0105ce za Morzem Adriatyckim a\u017c do S\u0142up\u00f3w Herkulesa \u2013 ca\u0142y ten obszar porzuca swe dotychczasowe siedlisko i z ca\u0142ym dobytkiem niczym lawa wp\u0142ywa do Azji\u201d[10]<\/a>. Jak dalej opisuje Autorka \u201ecesarz poprosi\u0142 o zwyk\u0142\u0105 pomoc wojskow\u0105, lecz stwierdzi\u0142, i\u017c wywo\u0142a\u0142 co\u015b na kszta\u0142t barbarzy\u0144skiej inwazji\u201d. Mo\u017cna sobie wyobrazi\u0107, i\u017c cala wyprawa stanowi\u0142a w istocie powa\u017cny kryzys humanitarny. Wiele z tych os\u00f3b nie dotar\u0142o w og\u00f3le do miejsca przeznaczenia.<\/p>\n

ISTOTA EUROPY<\/strong><\/p>\n

W kontek\u015bcie historycznych migracji, czy zjawiska krzy\u017cowania si\u0119 kultur istotna wydaje si\u0119 kwestia okre\u015blenia istoty europejsko\u015bci. W tej materii opisywali polski wybitny socjolog prof. Zygmunt Bauman, czy turecki ideolog Peyami Safa. Wraz z rewolucj\u0105 tureck\u0105 w 1923 roku, Turcja pozostawi\u0142a za sob\u0105 dziedzictwo azjatyckie, wykonuj\u0105c zasadniczy krok w kierunku Europy. Zdaniem P. Safy wyznawane warto\u015bci, \u015bwiatopogl\u0105d decyduj\u0105 o tym, czy mo\u017cna nazwa\u0107 kogo\u015b Europejczykiem, czy te\u017c nie. W jego opinii decyduj\u0105ce pozostaj\u0105 pierwiastki antyczne i wp\u0142yw chrze\u015bcija\u0144stwa, aby mo\u017cna by\u0142o nazwa\u0107 kogo\u015b Europejczykiem, niezale\u017cnie od tego, czy ta osoba zamieszkuje kontynent europejski[11]<\/a>. W tym rozumieniu gdyby przyj\u0105\u0107, i\u017c w hipotetycznej przysz\u0142o\u015bci w krajach Beneluxu b\u0119dzie\u00a0 obowi\u0105zywa\u0107 prawo szariatu, wtedy mieszka\u0144c\u00f3w tych kraj\u00f3w trudno b\u0119dzie nazwa\u0107 Europejczykami. Gdyby Turcja podtrzyma\u0142a obowi\u0105zywanie regu\u0142 pa\u0144stwa \u015bwieckiego, b\u0119d\u0105cego dziedzictwem europejskiego O\u015bwiecenia, mog\u0142aby sytuowa\u0107 si\u0119 bli\u017cej tej definicji.<\/p>\n

Inaczej zapatruje si\u0119 na histori\u0119 i charakter Europejczyk\u00f3w prof. Z. Bauman. Jest on pe\u0142en podziwu dla historii Europy, natury Europejczyk\u00f3w, uosabiaj\u0105cych kultur\u0119 m\u0142od\u0105, \u017cywio\u0142ow\u0105, dynamiczn\u0105, cz\u0119sto te\u017c awanturnicz\u0105 i dzik\u0105[12]<\/a>. Niestety po I wojnie \u015bwiatowej, a szczeg\u00f3lnie od po\u0142owy XX wieku pojawiaj\u0105 si\u0119 symptomy, i\u017c sta\u0142a si\u0119 ona kultur\u0105 syt\u0105, ospa\u0142\u0105, jednym s\u0142owem utraci\u0142a sw\u00f3j pierwotny charakter. Negatywnymi symptomami mo\u017ce by\u0107 starzej\u0105ce si\u0119 spo\u0142ecze\u0144stwo, hedonizm, niech\u0119\u0107 do migracji, podejmowania ryzyka, cechuj\u0105cego jego przodk\u00f3w, wielkich odkrywc\u00f3w. W poszukiwaniu z\u0142ota, podobnie jak\u00a0 Sindbad \u017beglarz, opuszczali swoj\u0105 bezpieczn\u0105 przysta\u0144 w nadziei odkrycia El Dorado. W tym rozumieniu wydawa\u0107 si\u0119 mo\u017ce, i\u017c przybycie migrant\u00f3w z Afryki P\u00f3\u0142nocnej i Bliskiego Wschodu mog\u0142oby przywr\u00f3ci\u0107 Europie jej pierwotny charakter, cho\u0107 cen\u0105 mog\u0142aby by\u0107 utrata jej kulturowej to\u017csamo\u015bci. Tym niemniej opis tych hipotetycznych sytuacji prezentuje osobisty pogl\u0105d wysnuty na podstawie lektur, nie prezentuje za\u015b opinii wspomnianych Autor\u00f3w.<\/p>\n

Z kolei zdaniem Aleksieja Smirnowa obecn\u0105 kultur\u0119 europejsk\u0105 ukszta\u0142towa\u0142y w g\u0142\u00f3wnej mierze cztery ludy: Grek\u00f3w, Rzymian, Celt\u00f3w i Scyt\u00f3w[13]<\/a>. Mo\u017cna si\u0119 spodziewa\u0107, i\u017c kulturowo Rzymianie i Celtowie oddzia\u0142ywali na German\u00f3w, Grecy i Persowie na Scyt\u00f3w, za\u015b sami Scytowie na obecnych S\u0142owian. Tym niemniej mo\u017cna doda\u0107, i\u017c du\u017cy wp\u0142yw na kszta\u0142towanie kultury europejskiej posiadali tak\u017ce \u017bydzi, Ormianie, Tatarzy oraz sami Arabowie, kt\u00f3rzy przywr\u00f3cili Europie dorobek kultury antycznej (np. filozof Awerroes[14]<\/a> i jego zainteresowanie dzie\u0142ami Arystotelesa).<\/p>\n

Obecne migracje, kt\u00f3rych jeste\u015bmy \u015bwiadkami w Europie mog\u0105 opisywa\u0107 tak\u017ce problem konfliktu przebiegaj\u0105cego na linii P\u00f3\u0142noc \u2013 Po\u0142udnie. W tym uj\u0119ciu P\u00f3\u0142noc uosabia bogate kraje Zachodu, za\u015b Po\u0142udnie biedniejsze kraje Bliskiego Wschodu i Afryki[15]<\/a>. Do\u015b\u0107 szczeg\u00f3lne wyja\u015bnienie przyczyn powstawania wspomnianego dualizmu oraz istoty Europy przedstawi\u0142 prof. David Landes w swojej obszernej pracy pt. \u201eBogactwo i n\u0119dza narod\u00f3w\u201d.<\/p>\n

Zwr\u00f3ci\u0142 on uwag\u0119 na czynniki o charakterze geograficznym, kt\u00f3re mog\u0105 kszta\u0142towa\u0107 rozw\u00f3j ca\u0142ych spo\u0142ecze\u0144stw. Akcentuj\u0105c czynniki naturalne zaznaczy\u0142, i\u017c \u201eprzyroda tak jak \u017cycie, jest niesprawiedliwa, nier\u00f3wno obdarza swoimi wzgl\u0119dami\u201d[16]<\/a>. Przyczyn sukces\u00f3w Europy, szczeg\u00f3lnie jej zachodniej cz\u0119\u015bci doszukiwa\u0142 si\u0119 m.in. w szczeg\u00f3lnych warunkach klimatycznych, charakterystycznych dla strefy umiarkowanej. Regularne opady, lasy zawieraj\u0105ce twarde drewno, brak tajfun\u00f3w, czy cyklon\u00f3w, mniejsza ilo\u015b\u0107 paso\u017cyt\u00f3w ani\u017celi w strefie zwrotnikowej, czy r\u00f3wnikowej, mniejsze upa\u0142y, zadecydowa\u0142y, \u017ce rolnictwo rozwija\u0142o si\u0119 lepiej na tych terenach, a mieszka\u0144cy Europy pozostawali wzgl\u0119dnie zdrowsi i silniejsi. Autor przypomina, i\u017c tak ujmowana tradycja tzw. geografii moralnej zosta\u0142a ska\u017cona rasizmem w XX wieku, to jednak pewnych jej bada\u0144 trudno ignorowa\u0107. Nawi\u0105zuj\u0105c do tych bada\u0144 wskazuje na ciekawe korelacje, zachodz\u0105ce pomi\u0119dzy w\u0142adz\u0105 a dost\u0119pem do wody, szczeg\u00f3lnie w cywilizacjach staro\u017cytnych. Posiadanie teren\u00f3w nadrzecznych oznacza\u0142o kontrol\u0119 nad zasobami \u017cywno\u015bci, a w konsekwencji w\u0142adz\u0119 nad mieszka\u0144cami tych teren\u00f3w. W cywilizacjach ukszta\u0142towanych na rzekami takimi jak Nil, Eufrat, Jangcy dochodzi\u0142o do powstawania scentralizowanych rz\u0105d\u00f3w, gdzie \u0142atwiej by\u0142o kontrolowa\u0107 widoczne akweny rzeczne, ale opady by\u0142y bardziej nieregularne ni\u017c w Europie, a klimat mniej przyjazny i przewidywalny. Wszystkie te czynniki decydowa\u0142y o formowaniu si\u0119 odmiennych modeli organizacji spo\u0142ecznej i politycznej, przy czym Europ\u0119 cechowa\u0142a w tym wzgl\u0119dzie wyj\u0105tkowo\u015b\u0107[17]<\/a>.<\/p>\n

PRZYCZYNY KRYZYSU MIGRACYJNEGO I WYZWANIA DLA UE<\/strong><\/p>\n

Obecne migracje z regionu Bliskiego Wschodu i Afryki P\u00f3\u0142nocnej na teren europejski mog\u0105 wynika\u0107 z r\u00f3\u017cnorodnych przyczyn. Jedna z nich mo\u017ce by\u0107 konsekwencj\u0105 prowadzenia neokolonialnej polityki Zachodu wzgl\u0119dem regionu Bliskiego Wschodu. Od czas\u00f3w pami\u0119tnego uk\u0142adu Sykes \u2013 Picot z 1916 roku, polityka mocarstw zachodnich, a\u017c do czas\u00f3w obecnych, skoncentrowana by\u0142a wok\u00f3\u0142 tego, aby uniemo\u017cliwi\u0107 powstanie silnego, samodzielnego o\u015brodka politycznego na Bliskim Wschodzie. Zwraca\u0142 na to uwag\u0119 w swoim artykule prof. Ian Lustick[18]<\/a>. W wypadku istnienia sztucznych podmiot\u00f3w politycznych, niemo\u017cno\u015bci realizacji swoich aspiracji, pozbawieni normalnych warunk\u00f3w egzystencji (jak w Syrii, Iraku, czy Libii), sk\u0142aniaj\u0105 si\u0119 ku emigracji w poszukiwaniu lepszych warunk\u00f3w. Do emigracji mog\u0105 ich sk\u0142ania\u0107 tak\u017ce przyczyny o charakterze geograficzno-klimatycznym, opisanych przez prof. D. Landesa. W kontek\u015bcie \u201eArabskiej Wiosny Lud\u00f3w\u201d jej wypadkow\u0105 jest silny wska\u017anik bezrobocia, problemy ekonomiczne, a nawet upadek pa\u0144stw. W przypadku za\u015b rozwoju sektora naftowego, czy turystycznego nie by\u0142 to \u201epaszport do rozwoju\u201d dla miejscowej ludno\u015bci, a nowa forma kolonializmu. Odno\u015bnie sektora turystycznego w krajach rozwijaj\u0105cych si\u0119 takiego por\u00f3wnania domy\u015blnie u\u017cy\u0142 prof. Wies\u0142aw Alejziak[19]<\/a>.<\/p>\n

W Raporcie Akademii Europejskiej wskazano na bezpo\u015brednie przyczyny powstania fal migracyjnych do UE w roku 2015, a zaliczono do nich: eskalacj\u0119 walk w latach 2013-2015, s\u0142ab\u0105 kontrol\u0119 granic w takich kraj\u00f3w, jak Turcja, Grecja, Macedonia, tymczasowe zawieszenie przez Niemcy protoko\u0142u dubli\u0144skiego wzgl\u0119dem obywateli Syrii oraz fiasko organizacji pomocy dla uchod\u017ac\u00f3w syryjskich przez wsp\u00f3lnot\u0119 mi\u0119dzynarodow\u0105[20]<\/a>.<\/p>\n

W przypadku organizacji migracji do Europy istniej\u0105ce ju\u017c szlaki przemytnicze przez Grecj\u0119, czy Ba\u0142kany mog\u0142y zosta\u0107 zaktywizowane, zdynamizowane przez efekt tzw. \u201epsychologii t\u0142umu\u201d. Ewentualnie mog\u0142a to by\u0107 te\u017c wypadkowa dzia\u0142a\u0144 tzw. wojny hybrydowej, prowadzonej przeciwko UE przez dane pa\u0144stwo, b\u0105d\u017a grup\u0119 pa\u0144stw. Najpewniej jednak ca\u0142o\u015b\u0107 procesu migracji z Afryki P\u00f3\u0142nocnej i Bliskiego Wschodu, posiadaj\u0105cy pocz\u0105tkowo pewne cechy organizacji, planowania, przeszed\u0142 p\u00f3\u017aniej w stan chaosu, kt\u00f3rego to procesu mogli nie kontrolowa\u0107 nawet ewentualni, potencjalni mocodawcy. Tym niemniej celem powstrzymana kryzysu migracyjnego 18 marca 2016 roku UE zawar\u0142a umow\u0119 z Turcj\u0105 o wymianie nielegalnych migrant\u00f3w na syryjskich uchod\u017ac\u00f3w wojennych[21]<\/a>.<\/p>\n

Je\u015bli nawet za\u0142o\u017cy\u0107, i\u017c mi\u0119dzynarodowe koncerny i powi\u0105zane z nimi pa\u0144stwa prowadz\u0105 swoj\u0105 gr\u0119 ponad g\u0142owami zwyk\u0142ych Europejczyk\u00f3w, Syryjczyk\u00f3w, czy Libijczyk\u00f3w, to obecny neokolonializm wydaje si\u0119 by\u0107 zjawiskiem r\u00f3\u017cnym od tego opisanego w \u201eJ\u0105drze ciemno\u015bci\u201d, Josepha Conrada. Obecna Belgia zamieni\u0142a si\u0119 w obl\u0119\u017con\u0105 twierdz\u0119, za\u015b islami\u015bci z Pa\u0144stwa Islamskiego mogli czerpa\u0107 zyski z ropy naftowej dla swoich cel\u00f3w. Zreszt\u0105 \u017ar\u00f3d\u0142o finansowania oraz pochodzenie ISIS pozostaj\u0105 niejasne, trudno te\u017c przewidzie\u0107, jak d\u0142ugo mo\u017ce jeszcze utrzyma\u0107 si\u0119 ten nietypowy podmiot na arenie mi\u0119dzynarodowej.<\/p>\n

Zasi\u0119g obecnych migracji, zwi\u0105zane z tym polityczne napi\u0119cia mog\u0105 kreowa\u0107 nowe wyzwania dla UE. Obecny kryzys migracyjny mo\u017ce stanowi\u0107 pewien test wzgl\u0119dem idei Partnerstwa \u015ar\u00f3dziemnomorskiego (zainicjowanego w Barcelonie w 1995 roku), czy te\u017c pog\u0142\u0119biania relacji UE z Turcj\u0105[22]<\/a>. W tym wzgl\u0119dzie skala obecnych migracji ze \u015bwiata muzu\u0142ma\u0144skiego mog\u0142aby by\u0107 testem dla hipotetycznej sytuacji, kiedy Turcja zdo\u0142a\u0142aby wej\u015b\u0107 do UE. Je\u015bli obecnie Turcja wraz z UE nie rozwi\u0105\u017c\u0105 pozytywnie obecnego kryzysu migracyjnego, to perspektywa wej\u015bcia Turcji do UE kiedykolwiek wydaje si\u0119 by\u0107 nierealna. By\u0107 mo\u017ce obecne elity europejskie uzna\u0142y, i\u017c po przej\u015bciu pozytywnie testu, zwi\u0105zanego z przyj\u0119ciem\u00a0 nowych cz\u0142onk\u00f3w do UE z grona kraj\u00f3w Europy \u015arodkowo \u2013 Wschodniej, podobny efekt wyst\u0105pi w przypadku kolejnych kraj\u00f3w \u2013 Ukrainy i Turcji.<\/p>\n

Prawdopodobnie tak jak w staro\u017cytno\u015bci, przej\u015bcie Cezara przez \u201eRubikon\u201d otworzy\u0142o Rzymowi drog\u0119 do chwa\u0142y i cesarstwa, tak obecnie UE prowadz\u0105c ryzykown\u0105 gr\u0119 z Ukrain\u0105 i Turcj\u0105, rozgrywa decyduj\u0105c\u0105 parti\u0119. Czy\u017cby po przekroczeniu wspomnianego \u201eRubikonu\u201d[23]<\/a> wskazane jest dalej konsekwentnie realizowa\u0107 swoje cele, inaczej UE grozi marginalizacja na arenie mi\u0119dzynarodowej? Brak sp\u00f3jnej wizji odno\u015bnie tego, jak UE powinna podejmowa\u0107 decyzje (w ramach superpa\u0144stwa, czy sojuszu pa\u0144stw narodowych), czy te\u017c okre\u015blenia granic geograficznych, poza kt\u00f3re nie powinna wykracza\u0107, powoduje jednak inercj\u0119 i chaos.<\/p>\n

UE mog\u0142a odzyska\u0107 cz\u0119\u015bciowo sw\u00f3j dawny wigor, ch\u0119\u0107 zmian, zami\u0142owanie do migracji, przyjmuj\u0105c do swego grona kraje Europy \u015arodkowo \u2013 Wschodniej, takie jak Polska. Gdyby UE zdecydowa\u0142a si\u0119 d\u0105\u017cy\u0107 konsekwentnie drog\u0105 rozszerzenia mo\u017ce si\u0119 okaza\u0107, i\u017c wiele dziedzin funkcjonowania UE trzeba b\u0119dzie jednak gruntownie zreformowa\u0107. W dziele ekspansji UE musi jednak wytyczy\u0107 swoje granice poza kt\u00f3re nie powinna wykracza\u0107. Jeden z badaczy dziej\u00f3w Aleksandra Wielkiego stwierdzi\u0142 i\u017c \u201egdyby Aleksander nie by\u0142 tak zach\u0142anny, dzisiejszy \u015bwiat zachodni wywodzi\u0142by swoj\u0105 kultur\u0119 (wprost) od Grek\u00f3w, a nie od Rzymian\u201d. Graham Phillips sugeruje, i\u017c Aleksander poszed\u0142 za daleko na Wsch\u00f3d, zamiast koncentrowa\u0107 si\u0119 na budowie imperium egejskiego, ewentualnie tylko niszcz\u0105c flot\u0119 syryjsk\u0105 i fenick\u0105, aby zabezpieczy\u0107 \u017ceglug\u0119 na Morzu \u015ar\u00f3dziemnym[24]<\/a>.<\/p>\n

W sprawie konieczno\u015bci wytyczenia granicy geograficznej dla UE pisa\u0142 tak\u017ce prof. Anthony Giddens w swojej ksi\u0105\u017cce \u201eEuropa w epoce globalnej\u201d. Zauwa\u017cy\u0142 on, i\u017c po raz pierwszy problem ten sta\u0142 si\u0119 tak aktualny w 1989 roku po upadku komunizmu, kiedy nie tylko kraje Europy \u015arodkowo-Wschodniej, ale i Turcja sta\u0142y si\u0119 powa\u017cnymi kandydatami. Jednocze\u015bnie pisze on, i\u017c \u201ewydarzenia roku 1989 bardziej lub mniej ca\u0142kowicie przekszta\u0142ci\u0142y natur\u0119 ca\u0142ej UE, a nie wy\u0142\u0105cznie tych pa\u0144stw, kt\u00f3re wyzwoli\u0142y si\u0119 spod rz\u0105d\u00f3w komunistycznych\u201d[25]<\/a>. Prof. Giddens, tw\u00f3rca programu nowej Partii Pracy Tony`ego Blaira spr\u00f3bowa\u0142 takie granice przysz\u0142ej UE wytyczy\u0107, a mianowicie do\u0142\u0105czaj\u0105c do \u00f3wczesnych kraj\u00f3w unijnych: Bu\u0142gari\u0119, Rumuni\u0119, Turcj\u0119, Ukrain\u0119, Mo\u0142dawi\u0119, Bia\u0142oru\u015b. Poza UE plasowa\u0142 jednak kraje kaukaskie, Izrael, czy Afryk\u0119 P\u00f3\u0142nocn\u0105 (np. Maroko, czy Tunezj\u0119)[26]<\/a>. Wizja ta sprzed roku 2007 nie uwzgl\u0119dnia\u0142a jednak szeregu problem\u00f3w z kt\u00f3rymi UE boryka si\u0119 w ci\u0105gu ostatnich kilku lat. W przypadku takich kraj\u00f3w jak Ukraina, Bia\u0142oru\u015b, czy Mo\u0142dawia, to raczej Rosja wydaje si\u0119 by\u0107 tym krajem, kt\u00f3ry przekroczy\u0142 wspomniany \u201eRubikon\u201d, zdecydowanie zaznaczaj\u0105c swoje strefy wp\u0142yw\u00f3w.<\/p>\n

W przypadku za\u015b przyj\u0119cia Turcji do UE, Europa mog\u0142aby stan\u0105\u0107 przed perspektyw\u0105 nowego p\u0119kni\u0119cia, czy te\u017c przeobra\u017cenia o jakim wspomina\u0142 prof. Giddens w odniesieniu do roku 1989. W mniemaniu przeci\u0119tnego obywatela Europy odsetek ludno\u015bci muzu\u0142ma\u0144skiej w Europie jest wy\u017cszy ani\u017celi podaj\u0105 konkretne dane empiryczne, to jednak muzu\u0142manie postrzegani s\u0105 jako spo\u0142eczno\u015b\u0107, kt\u00f3ra niech\u0119tnie si\u0119 asymiluje. Niekt\u00f3rzy wr\u0119cz, jak Marek Orzechowski, dziennikarz z Brukseli nazwali sytuacj\u0119 po zamachach w Pary\u017cu w listopadzie 2015 roku – stanem wojny[27]<\/a>. Podobn\u0105 retoryk\u0119 mia\u0142y potwierdza\u0107 dzia\u0142ania i s\u0142owa w\u0142adz Pa\u0144stwa Islamskiego. W pi\u015bmie \u201eDabiq\u201d, oficjalnym pi\u015bmie ISIS, sparafrazowano s\u0142owa prezydenta Busha o tym, i\u017c \u015bwiat podzieli\u0142 si\u0119 na dwa obozy \u201eEither you are with us or you are with the terrorists. Meaning, either you are with the crusade or you are with Islam\u201d[28]<\/a>. W tym kontek\u015bcie mo\u017cna jeszcze dodatkowo zaogni\u0107 polemik\u0119 i zacytowa\u0107 Roberta Spencera, za\u0142o\u017cyciela strony Jihad Watch, kt\u00f3ry uwa\u017ca, i\u017c obecna Europa \u201eprzeobrazi\u0142a si\u0119 w cywilizacj\u0119 dhimmitude, tj. Eurabi\u0119 \u2013 \u015bwieckie spo\u0142ecze\u0144stwo na etapie przej\u015bciowym, zmierzaj\u0105ce w kierunku religii muzu\u0142ma\u0144skiej\u201d[29]<\/a>. W opinii niekt\u00f3rych \u015bwiat islamu diametralnie zarysowa\u0142 Dar al-Kufr (\u015bwiat niewiernych) oraz Dar al-Islam (\u015bwiat islamu). Zak\u0142adaj\u0105c w tym kontek\u015bcie, i\u017c w najbli\u017cszym czasie w UE i na Zachodzie mog\u0105 dochodzi\u0107 do g\u0142osu \u015brodowiska niech\u0119tne muzu\u0142ma\u0144skiej imigracji (w USA wygra\u0142 Donald Trump), to perspektywa wej\u015bcia Turcji do UE wydaje si\u0119 jeszcze mniej prawdopodobna. Taka perspektywa mog\u0142aby by\u0107 nawet ryzykowna dla bezpiecze\u0144stwa Europy, gdyby za\u0142o\u017cy\u0107 starcie r\u00f3\u017cnych przeciwstawnych oboz\u00f3w w ramach UE.<\/p>\n

Tym niemniej \u015bwiata islamu nie nale\u017cy ocenia\u0107\u00a0 tylko w oparciu o proste schematy. Potwierdzeniem pewnej dychotomii w \u015bwiecie islamu mo\u017ce by\u0107 cho\u0107by to, i\u017c w pi\u015bmie \u201eDabiq\u201d do \u015bwiata \u201eniewiernych\u201d zosta\u0142a tak\u017ce zaliczona tzw. \u201eszara strefa\u201d, istniej\u0105ca w\u015br\u00f3d \u201erzekomych\u201d muzu\u0142man\u00f3w, nazywanych przez ISIS \u201emurtadd\u201d[30]<\/a>. Prostym przyk\u0142adem mo\u017ce by\u0107 stosunek do muzu\u0142man\u00f3w, kt\u00f3rzy protestowali na ulicach francuskich miast przeciwko zab\u00f3jstwu dziennikarzy z \u201eCharlie Hebdo\u201d, wznosz\u0105c has\u0142a typu \u201eJe Suis Charlie\u201d[31]<\/a>. Obro\u0144cy ISIS\u00a0 zdaj\u0105 sobie spraw\u0119, i\u017c ich sympatycy w Europie b\u0119d\u0105 \u201eprze\u015bladowani\u201d, dlatego wzywaj\u0105 do imigracji (Hijra) na teren dawnej Syrii i Iraku. Z drugiej strony zach\u0119caj\u0105 do atak\u00f3w na cele w Europie, argumentuj\u0105c, i\u017c europejskie s\u0142u\u017cby specjalnie dzia\u0142aj\u0105 ma\u0142o efektywnie.<\/p>\n

Badaj\u0105c odsetek ludno\u015bci ludno\u015bci muzu\u0142ma\u0144skiej w Europie[32]<\/a> wydaje si\u0119 jednak, i\u017c Eurabia pozostaje jednak domen\u0105 political fiction, przynajmniej w najbli\u017cszej przysz\u0142o\u015bci. Tym niemniej gdyby Turcji uda\u0142o si\u0119 przyst\u0105pi\u0107 do UE, istnienie spo\u0142ecze\u0144stw r\u00f3wnoleg\u0142ych (muzu\u0142ma\u0144skie dzielnice niekt\u00f3rych miast europejskich, gdzie faktycznie obowi\u0105zuje szariat), mog\u0142oby sta\u0107 si\u0119 wyzwaniem dla Europy[33]<\/a>. Nawet wtedy jednak jest to teza o tyle dyskusyjna, bowiem zak\u0142ada, i\u017c Turcy b\u0119d\u0105 masowo podwa\u017ca\u0107 europejskie prawo je\u015bli od 1923 roku potrafili \u017cy\u0107 w kraju \u015bwieckim (Republika Turecka) i sami przyczynili si\u0119 do zniesienia kalifatu w 1924 roku. Poza tym wielu muzu\u0142man\u00f3w nazywa Pa\u0144stwo Islamskie organizacj\u0105 terrorystyczn\u0105 Daesh, kt\u00f3ra pozostaje jedynie wypaczon\u0105, czy te\u017c fundamentalistyczn\u0105 wersj\u0105 islamu. Analizuj\u0105c prace prof. Basama Tibi i prof. Steve`a Bruce, autor\u00f3w prac nad fundamentalizmem religijnym mo\u017cemy si\u0119 dowiedzie\u0107, i\u017c fundamentalizm wyst\u0119puje w \u0142onie r\u00f3\u017cnych religii. Abstrahuj\u0105c nawet od tych fakt\u00f3w nie mo\u017cna wykluczy\u0107, i\u017c w \u0142onie samego sunnickiego islamu mog\u0105 post\u0119powa\u0107 procesy, przypominaj\u0105ce europejskie O\u015bwiecenie. Z tego powodu nale\u017cy te\u017c pami\u0119ta\u0107 o tym, i\u017c w grupie uchod\u017ac\u00f3w b\u0119d\u0105 znajdowa\u0107 si\u0119 te\u017c osoby, kt\u00f3re uciekaj\u0105 przed fundamentalizmem, a zamkni\u0119cie granic nie pozostawi im w przysz\u0142o\u015bci wyboru.<\/p>\n

Kryzys migracyjny mo\u017ce stanowi\u0107 zagro\u017cenie dla bezpiecze\u0144stwa Europy, tym niemniej poczucie konsolidacji wewn\u0105trz UE, \u015bwiadomo\u015b\u0107 wsp\u00f3lnych korzeni mo\u017ce pom\u00f3c wypracowa\u0107 sp\u00f3jne mechanizmy instytucjonalne i decyzyjne. W budowaniu silnej Europy pomocne mo\u017ce by\u0107 te\u017c jasne zarysowanie granic geograficznych. Badaj\u0105c wp\u0142yw migracji na bezpiecze\u0144stwo Europy mo\u017cna obawia\u0107 si\u0119 zachowania przez ni\u0105 jej kulturowej to\u017csamo\u015bci, szczeg\u00f3lnie je\u015bli by\u0142yby to migracje masowe i d\u0142ugotrwa\u0142e. Ko\u0144cz\u0105c te rozwa\u017cania mo\u017cna jednak przytoczy\u0107 pozytywny akcent dotycz\u0105cy badania realnego wp\u0142ywu migracji na czynniki dotycz\u0105ce pracy zawodowej. Prof. Jeremy Rifkin, ameryka\u0144ski socjolog ju\u017c w latach dziewi\u0119\u0107dziesi\u0105tych XX stulecia wskazywa\u0142, i\u017c zagro\u017cenie migracjami b\u0119dzie mia\u0142o nie decyduj\u0105ce, czy nawet tylko marginalne znaczenie[34]<\/a>. W jego rozumowaniu g\u0142\u00f3wnym wrogiem pracownik\u00f3w b\u0119d\u0105 przede wszystkim maszyny, kt\u00f3re b\u0119d\u0105 zast\u0119powa\u0107 pracownik\u00f3w na niespotykan\u0105 dot\u0105d skal\u0119. Niezale\u017cnie od tego, czy migranci b\u0119d\u0105 dalej pojawia\u0107 si\u0119 w Europie, czy te\u017c nie, problem \u201eko\u0144ca pracy\u201d, nie ominie Europy. W jego futurystycznej wizji prac\u0119 znajdowa\u0107 b\u0119d\u0105 tylko specjali\u015bci w danej dziedzinie, koncerny b\u0119d\u0105 zatrudnia\u0107 coraz cz\u0119\u015bciej dziesi\u0105tki, a nie tysi\u0105ce os\u00f3b, b\u0119dzie stale zwi\u0119ksza\u0142a si\u0119 przepa\u015b\u0107 miedzy bogatymi i biednymi (jednocze\u015bnie wykluczonymi). W tym uj\u0119ciu prof. Rifkin widzi rozwi\u0105zanie problemu w ukszta\u0142towaniu nowej roli pa\u0144stwa, kt\u00f3re b\u0119dzie sta\u0142o na stra\u017cy sprawiedliwej redystrybucji dochodu, wymusza\u0142o na korporacjach dzielenie si\u0119 swoimi zyskami. W tym uj\u0119ciu wsp\u00f3lny interes mo\u017ce po\u0142\u0105czy\u0107 interesy wielu zwyk\u0142ych Europejczyk\u00f3w (w domy\u015ble tak\u017ce migrant\u00f3w i uchod\u017ac\u00f3w), kt\u00f3rzy w wi\u0119kszo\u015bci mog\u0105 solidaryzowa\u0107 si\u0119 z tymi ideami.<\/p>\n

ZAKO\u0143CZENIE<\/strong><\/p>\n

Migracje ludno\u015bci pozostaj\u0105 nieod\u0142\u0105czn\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 historii Europy, podobnie dotyczy to innych kontynent\u00f3w w mniejszym, b\u0105d\u017a wi\u0119kszym zakresie. Tym niemniej je\u015bli dotycz\u0105 wojen, r\u00f3\u017cnych katastrof, przybieraj\u0105 charakter masowy, budzi to cz\u0119sto napi\u0119cia i konflikty. Migracje mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na budowanie r\u00f3\u017cnorodno\u015bci kulturowej, tolerancji, ale mog\u0105 te\u017c budowa\u0107 pole dla nowych konflikt\u00f3w, szczeg\u00f3lne je\u015bli zasoby pa\u0144stwa b\u0119d\u0105 ograniczone. W wielu przypadkach skal\u0119 i obecno\u015b\u0107 takich migracji mog\u0105 okre\u015bla\u0107 czynniki geograficzne, klimatyczne, demograficzne, kt\u00f3re trudno b\u0119dzie powstrzyma\u0107, ale mo\u017cna skutecznie na nie reagowa\u0107.<\/p>\n

Podawane s\u0105 r\u00f3\u017cne przyczyny powstania obecnego kryzysu migracyjnego w Europie, szczeg\u00f3lnie po roku 2014. Pojawia\u0142y si\u0119 g\u0142osy, i\u017c u \u017ar\u00f3de\u0142 jego powstania sta\u0142a struktura samej UE, a powodem by\u0142 niesp\u00f3jny system azylowy, brak efektywnej polityki migracyjnej. Wynika\u0107 to mo\u017ce z samego kryzysu wyst\u0119puj\u0105cego wewn\u0105trz UE, a tak\u017ce napi\u0119tej sytuacji geopolitycznej, kt\u00f3ra wyst\u0105pi\u0142a po wojnie w Syrii. Zako\u0144czenie kryzysu migracyjnego wymaga pokojowego uregulowania spraw w regionie Bliskiego Wschodu, a tak\u017ce umocnienia samej UE poprzez usprawnienie jej systemu decyzyjnego, kreowania wyrazistej to\u017csamo\u015bci europejskiej.<\/p>\n

 <\/p>\n

BIBLIOGRAFIA<\/strong><\/p>\n