Wpisa\u0142: Marcin Pietrzyk<\/p>\n
AL-D\u017bAZIRA – SPOJRZENIE DWUSTRONNE<\/p>\n
Panarabska telewizja Al-D\u017cazira znana jest z odmiennego oblicza medialnego, typowego dla medi\u00f3w arabskich. Z racji tego, \u017ce znana jest na ca\u0142ym \u015bwiecie dla wielu Arab\u00f3w pozostaje ich wizyt\u00f3wk\u0105, kt\u00f3ra ma kszta\u0142towa\u0107 ich to\u017csamo\u015b\u0107 i pomaga\u0107 innym zrozumie\u0107 kultur\u0119 arabsk\u0105, tak\u017ce z wielu bolesnych stron. Jej dziennikarze w zasadzie wykszta\u0142cili si\u0119 na Zachodzie, poprzez to pr\u00f3buj\u0105 oni wykorzysta\u0107 zachodnie zdobycze technologiczne dla potrzeb arabskiej telewizji, jako motora kszta\u0142tuj\u0105cego now\u0105 arabsk\u0105 opini\u0119 publiczn\u0105.
\nCharakterystyczne dla stacji jest to, \u017ce jej dzia\u0142alno\u015b\u0107 wywo\u0142a\u0142a wiele wp\u0142ywu tak\u017ce w sferze politycznej, a nie tylko medialnej m.in. zdaniem Thomasa Friedmana.<\/p>\n
Katarska telewizja za\u0142o\u017cona zosta\u0142a w 1996 roku.<\/p>\n
Powstanie Al D\u017caziry wype\u0142ni\u0142o jak\u0105\u015b pr\u00f3\u017cnie w napi\u0119tym \u015bwiecie arabskim. Paradoksalnie kwestie medialne wprz\u0119gni\u0119te zosta\u0142y w trudne relacje polityczne i spo\u0142eczne, dotycz\u0105ce re\u017cim\u00f3w arabskich i sprawy wolnych medi\u00f3w. Telewizja katarska jest specyficznie ulokowana w klasyfikacji typ\u00f3w medi\u00f3w. Nawi\u0105zuj\u0105c do otwarto\u015bci\/zamkni\u0119cia medi\u00f3w mo\u017cemy zakwalifikowa\u0107 Al D\u017cazir\u0119 do tej pierwszej grupy. Wychodz\u0105c poza tradycyjne zamkni\u0119te typy medialne, wyst\u0119puj\u0105ce w innych krajach arabskich, takich jak Arabia Saudyjska, mo\u017ce faktycznie by\u0107 ona \u017ar\u00f3d\u0142em napi\u0119\u0107 w \u015bwiecie arabskim. Je\u015bli chodzi o formu\u0142\u0119 organizacji medi\u00f3w, sposoby tworzenia reporta\u017c\u00f3w, zakres wolno\u015bci s\u0142owa i kontakt z widzami posiada ona wiele cech wsp\u00f3lnych z mediami zachodnimi. Jest jednak\u017ce bardziej odwa\u017cna, porusza tak\u017ce kwestie bardziej sensacyjne i kontrowersyjne.<\/p>\n
Wszystko to w konfrontacji z oczekiwaniami widz\u00f3w przynosi wybuchow\u0105 mieszank\u0119. Al-D\u017cazira w przeciwie\u0144stwie do innych stacji, b\u0119dzie si\u0119 stara\u0142a wychodzi\u0107 naprzeciw oczekiwaniom widz\u00f3w. Dotykaj\u0105c kwestii spo\u0142ecznych, politycznych, jak chocia\u017cby w popularnym programie „Przeciwstawne opinie” jest swoist\u0105 baz\u0105 do\u015bwiadczaln\u0105 dla nowych trend\u00f3w, opinii, kt\u00f3re pojawiaj\u0105 si\u0119 dopiero w \u015bwiecie arabskim, ale ciesz\u0105 si\u0119 pozytywnym odbiorem. Oczywi\u015bcie stacja telewizyjna zaspokajaj\u0105ca naturalne prawo spo\u0142ecze\u0144stwa do informacji, b\u0119dzie bardzo popularna, co znajdzie odzwierciedlenie w wynikach sonda\u017cy. Kilka lat temu Algieria odcina\u0142a dostawy pr\u0105du w niekt\u00f3rych cz\u0119\u015bciach kraju, aby uniemo\u017cliwi\u0107 mieszka\u0144com ogl\u0105danie kontrowersyjnego reporta\u017cu o brutalnej wojnie domowej, emitowanego przez Al-D\u017cazir\u0119. Takie zachowania wp\u0142ywaj\u0105 tylko na wzrost popularno\u015bci stacji.<\/p>\n
Znamienne pozostaj\u0105 relacje Al D\u017caziry z krajami arabskimi. Nie s\u0105 to stusunki dobre, a niekiedy wzajemna r\u00f3\u017cnica zda\u0144 pozostaje g\u0142\u0119boka, co znajduje odbicie w kryzysach dyplomatycznych Kataru z innymi krajami arabskimi. By\u0107 mo\u017ce nie by\u0142oby to \u017cadn\u0105 rewelacj\u0105, gdyby nie to, \u017ce Katar jest jednym z najmniejszych pa\u0144stw \u015bwiata, cho\u0107 jednocze\u015bnie bardzo bogatym.<\/p>\n
Analizuj\u0105c kwestie telewizji katarskiej Al. D\u017cazira nale\u017cy odnie\u015b\u0107 j\u0105 szerzej do kontekstu arabskiego. Pozwoli to zrozumie\u0107 pewne zale\u017cno\u015bci, chocia\u017cby w relacjach z w\u0142asnym spo\u0142ecze\u0144stwem, jak i stosunku do pa\u0144stw zachodnich. Nie jest tajemnic\u0105, i\u017c media arabskie na zachodzie postrzegane s\u0105 jako wygodne narz\u0119dzie propagandy. W przypadku propagandy irackiej obejmowa\u0142a ona szerok\u0105 gam\u0119 narz\u0119dzi: od inscenizacji \u017calu, cierpienia, ograniczenia dzia\u0142alno\u015bci ruch\u00f3w dziennikarskich, rozbudowany system cenzury po sfabrykowane dokumenty, zdj\u0119cia, podstawione reporta\u017ce na ulicy. Dezinformacja iracka wykorzystywa\u0142a techniki nie nowe, ale czyni\u0142a to bardziej efektywnie i agresywnie ni\u017c inne re\u017cimy.
\nRola Al-D\u017caziry w \u015bwiadomo\u015bci Arab\u00f3w por\u00f3wnywalna jest do rewolucyjnych hase\u0142 z ko\u0144ca lat 70. Sytuacja zmieni\u0142a si\u0119 znacznie po wojnie w Zatoce w 1990\/91 roku, przedtem Arabowie byli uzale\u017cnieni tylko od stacji rz\u0105dowych oraz zagranicznych serwis\u00f3w, g\u0142\u00f3wnie CNN. W chwili gdy ogl\u0105daj\u0105 arabskich spiker\u00f3w, czuj\u0105 si\u0119 bardziej niezale\u017cni. Inn\u0105 kwesti\u0105 pozostaje uruchomienie serwisu po angielsku. W przesz\u0142o\u015bci Arabowie potrafili tak\u017ce czerpa\u0107 z innych kultur, aby w ten spos\u00f3b prezentowa\u0107 swoje warto\u015bci i pogl\u0105dy. Analizuj\u0105c kwesti\u0119 relacji telewizja Al D\u017cazira – publiczno\u015b\u0107 arabska, mo\u017cemy si\u0119 przekona\u0107, \u017ce wielu Arab\u00f3w akceptuje warto\u015bci demokratyczne, bynajmniej nie uznaj\u0105c ich tylko za zdobycze- cywilizacyjne zachodnie. W chwili kiedy wiele spraw mo\u017ce by\u0107 dost\u0119pnych na publicznym forum, nierzadko poruszane s\u0105 tematy, kt\u00f3re jeszcze do niedawna stanowi\u0142y tabu, powoduje, \u017ce Arabowie czuj\u0105 si\u0119 bardziej wolni.<\/p>\n
Najpopularniejszym gospodarzem arabskiego talk-showu jest Fajsal Al.-Kasim. Prowadzi on program \u201cPrzeciwstawne opinie\u201d, podobny formatem do Crossfire na CNN. Fajsal Al-Kasim jest Syryjczykiem, studiowa\u0142 w Wielkiej Brytanii dramat i teatr na Uniwersytecie w Hull, p\u00f3\u017aniej pracowa\u0142 w radiu BBC, sekcji arabskiej. Nie jest jednak lubiany w Syrii, poniewa\u017c go\u015bci antagonist\u00f3w aktualnego rz\u0105du. Wielu arabskich lider\u00f3w na temat Al Kasima wypowiada si\u0119 w nast\u0119puj\u0105cy spos\u00f3b: \u201ej\u0119zyk tego cz\u0142owieka powinien by\u0107 odci\u0119ty\u201d. Al Kasim wspomina\u0142 o 35 artyku\u0142ach zebranych przez niego, w kt\u00f3rych atakowano jego osob\u0119. Jeden w kuwejckiej gazecie Al-Watan por\u00f3wnywa\u0142 Al Kasima do Salmana Rushdie. Krytyczne uwagi zawiera\u0142a tak\u017ce gazeta katarska Al Raya. Egipt deportowa\u0142 nawet 35-letniego brata Al Kasima, znanego muzyka – Magda Al-Kasima, po wyemitowaniu krytycznego programu w stosunku do prezydenta Egiptu Hosni Mubaraka.<\/p>\n
Al Kasim m\u00f3wi on o dalece wi\u0119kszej swobodzie doboru go\u015bci, kwestii, ani\u017celi dzia\u0142o si\u0119 to w czasie jego pracy w BBC. Czasem jednak Kasim traci kontrol\u0119 nad programem, jak dzia\u0142o si\u0119 to w odcinku po\u015bwi\u0119conym poligamii. Po tym programie dyskusje w\u015br\u00f3d Arab\u00f3w toczy\u0142y si\u0119 jeszcze miesi\u0105ce. W dyskusji wzi\u0119\u0142y udzia\u0142 egipska pisarka i islamistka Safinaz Kazem i Tojan Faisal, by\u0142a jorda\u0144ska parlamentarzystka. Ostatnia z nich uzna\u0142a poligami\u0119 za z\u0142\u0105 praktyk\u0119, co wzburzy\u0142o Kazem uznaj\u0105c, \u017ce taka wypowied\u017a jest sprzeczna z islamem i mo\u017ce j\u0105 to kosztowa\u0107 \u017cycie.<\/p>\n
W 1997 roku Al. Kasim go\u015bci\u0142 egipskiego uczonego Nassera Hamida Abu Zeida, kt\u00f3ry za apostaz\u0119 musia\u0142 emigrowa\u0107 do Holandii. \u017badna telewizja nie odwa\u017cy\u0142a si\u0119 na pokazanie czego\u015b takiego, osob\u0119 uto\u017csamian\u0105 z Salmanem Rushdie. Nawet umiarkowani muzu\u0142manie byli zszokowani. Podobnie odwa\u017cne show mia\u0142o miejsce pod koniec 1998 roku, kiedy w studiu pojawi\u0142 si\u0119 jorda\u0144ski dzia\u0142acz opozycyjny . Program retransmitowano, tak wi\u0119c wielu Jorda\u0144czyk\u00f3w mia\u0142o mo\u017cliwo\u015b\u0107 nagrania programu na video. W 2001 roku go\u015bciem programu by\u0142 Muammar Qaddafi. M\u00f3wi\u0142, \u017ce USA maj\u0105 prawo do kontruderzenia za 11-9, ale powinna odby\u0107 si\u0119 mi\u0119dzynarodowa konferencja na temat okre\u015blenia definicji terroryzmu. Wielu Arab\u00f3w by\u0142o zaskoczonych t\u0105 mow\u0105. W jednym z talk-show Ibrahim Alloush, za\u0142o\u017cyciel i redaktor strony internetowej \u201eThe Free Arab Voice on the Internet\u201d powiedzia\u0142, \u017ce media ameryka\u0144skie s\u0105 zmonopolizowane przez cztery konglomeraty takie jak: Sony, Time Warner, Viacom i Walt Disney. Jednak\u017ce Al D\u017cazira rozbi\u0142a ten monopol.<\/p>\n
Al D\u017cazira w opinii niekt\u00f3rych publiscyst\u00f3w i rezim\u00f3w arabskich prezentuje tre\u015bci fundamentalistyczne. Al. D\u017cazira jest otwarta na prezentacj\u0119 tre\u015bci religijnych, ale podobne oskar\u017cenia to du\u017ce nadu\u017cycie. W jednym z talk-show star\u0142 si\u0119 Yusif Al.-Karadawi, czo\u0142owy islamski duchowny w Katarze i Sadeeq Jalal Al.-Azm, czo\u0142owy arabski \u015bwiecki uczony i profesor filozofii na Uniwersytecie w Damaszku. Profesor m\u00f3wi\u0142, \u017ce islam jest \u201ewsteczn\u0105\u201d religi\u0105 i docenia\u0142 Kemala Ataturka za usuni\u0119cie islamu z kraju. P\u00f3\u017aniej kasety video z tego show na czarnym rynku sprzedawano po 40 dolar\u00f3w. Niejednokrotnie zdarza\u0142o si\u0119, \u017ce lokalne w\u0142adze czyni\u0142y problemy go\u015bciom na przyjazd do studia, odwo\u0142ywane by\u0142y wizyty, wy\u0142\u0105czane telefony, czy grozi\u0142o nawet aresztowanie. W jednym talk-show go\u015bciowi spad\u0142a sztuczna broda z powodu wzburzenia, kt\u00f3r\u0105 za\u0142o\u017cy\u0142 w obawie przed islamskimi fundamentalistami.<\/p>\n
Program \u201ePrzeciwstawne opinie\u201d charakteryzuje to, \u017ce zapraszani s\u0105 go\u015bcie przeciwstawnych opcji typu: libera\u0142\/ultrakonserwatysta, skrajnie lewicowy\/radyka\u0142 prawicowy. Co ciekawie go\u015b\u0107mi program\u00f3w Al. D\u017caziry byli tak\u017ce politycy z Izraela, czy Stan\u00f3w Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Niekt\u00f3rzy Arabowie oskar\u017cali przez to Al. D\u017cazir\u0119 o bycie agentem Mosadu, czy CIA. Jednak\u017ce Al. D\u017cazira chcia\u0142a tym udowodni\u0107, \u017ce chce by\u0107 przede wszystkim stacja obiektywn\u0105, co ma charakteryzowa\u0107 przypisany jej popularny slogan: „the opinion and the other opinion”.<\/p>\n
Kolejny problem dotyczy terroryzmu i komunikat\u00f3w Al Kaidy. Wa\u017cne b\u0119dzie zwr\u00f3cenie uwagi na istnienie w \u015bwiatowych mediach swoistej wojny cywilizacyjnej wyst\u0119puj\u0105cej pomi\u0119dzy mediami, czego przyk\u0142adem mo\u017ce by\u0107 symboliczne przeciwstawienie Al D\u017caziry i CNN, cho\u0107 bardziej chodzi tutaj o wzajemn\u0105 rywalizacj\u0119 na polu medialnym. W jednym z komunikat\u00f3w Al D\u017cazira wyemitowa\u0142a o\u015bwiadczenie Al Kaidy w kt\u00f3rym gro\u017cono zamachami w stosunku do Stan\u00f3w Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii i Norwegii. W komunikacie znalaz\u0142o si\u0119 por\u00f3wnanie do si\u0142 zachodnich jako wsp\u00f3\u0142czesnych krzy\u017cowc\u00f3w, czy te\u017c wezwanie do zdecydowanej walki z naje\u017ad\u017acami. Epatowanie terroryzmem we wsp\u00f3lczesnych mediach pozostaje jednak\u017ce niebezpieczn\u0105 tendencj\u0105, kiedy cz\u0119sto dla zysku wykorzystuje si\u0119 sensacj\u0119 i strach. Aczkolwiek w tym przypadku wynikn\u0105\u0142 powa\u017cny problem, bowiem jednego dziennikarza hiszpa\u0144ski s\u0105d oskar\u017cy\u0142 o wsp\u00f3\u0142udzia\u0142anie z Talibami. Chodzi\u0142o o dziennikarza Taysira Allouni. Nie uda\u0142o si\u0119 jednoznacznie ustali\u0107 istnienia tych kontakt\u00f3w, ani tego w jaki spos\u00f3b odbiera\u0142 on kasety w Afganistanie. Zastosowano wobec niego areszt domowy na terenie Hiszpanii. W tym przypadku dziennikarz ten sta\u0142 si\u0119 ofiar\u0105 tak\u017ce w\u0142asnej stacji, cho\u0107 p\u0142aci ona za niego koszta s\u0105dowe. Przedstawiciele katarscy i niekt\u00f3re arabskie \u015brodowiska medialne, tak\u017ce \u015bwiatowe, domagaj\u0105 si\u0119 jego uwolnienia.<\/p>\n
Interesuj\u0105c\u0105 kwesti\u0105 pozostaje przysz\u0142o\u015b\u0107 stacji. Wydaje si\u0119, i\u017c dop\u00f3ki sprawa wolnych medi\u00f3w w \u015bwiecie arabskim nie zostanie rozwi\u0105zana, b\u0119dzie ros\u0142a popularno\u015b\u0107 tej stacji. Podobnie b\u0119dzie w przypadku nawarstwiaj\u0105cych si\u0119 trudno\u015bci dziel\u0105cych \u015bwiat arabski i Zach\u00f3d. Nie oznacza to jednak, i\u017c Al-D\u017cazira jest sk\u0142onna wykorzystywa\u0107 tylko te poniek\u0105d negatywne czynniki. Pomimo wielu gr\u00f3\u017ab p\u0142yn\u0105cych pod jej adresem, ju\u017c teraz mo\u017cna powiedzie\u0107, \u017ce jej istnienie jest przynajmniej zrozumia\u0142e. Ostateczne zobrazowanie kwestii Al- D\u017caziry jest na razie niemo\u017cliwe z uwagi na post\u0119puj\u0105ce procesy, na kt\u00f3rych zako\u0144czenie nale\u017cy jeszcze poczeka\u0107.<\/p>\n
Opracowanie: Ibrahim El-Cheikh i Marcin Pietrzyk<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Wpisa\u0142: Marcin Pietrzyk AL-D\u017bAZIRA – SPOJRZENIE DWUSTRONNE Panarabska telewizja Al-D\u017cazira znana jest z odmiennego oblicza medialnego, typowego dla medi\u00f3w arabskich. Z racji tego, \u017ce znana jest na ca\u0142ym \u015bwiecie dla wielu Arab\u00f3w pozostaje ich wizyt\u00f3wk\u0105,…<\/p>\n","protected":false},"author":8,"featured_media":0,"parent":590,"menu_order":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"","meta":{"footnotes":""},"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/609"}],"collection":[{"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/8"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=609"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/609\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1377,"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/609\/revisions\/1377"}],"up":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/590"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/emiddle-east.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=609"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}